LPG OTOGAZ İSTASYONLARINDA ALINACAK GÜVENLİK ÖNLEMLERİ

- LPG TANKI EMNİYET MESAFELERİ:
LPG ikmal istasyonunda bulunan bir LPG tankının, en yakınındaki diğer bir LPG tankına, bina veya bina gruplarına, komşu arsa sınırına, ana trafik yollarına, karayollarına veya demiryollarına olan emniyet mesafeleri Çizelge 1'de verilmiştir. Bu mesafeler, söz konusu noktaların izdüşümü düzlemindeki mesafelerdir.
(TS 11939/OCAK 2001 Madde:1.1)

Çizelge-1: Asgari Tank Emniyet Mesafeleri

Tank Anma Su Kapasitesi (m3)	Yer Altı Tankları(1) (m)	Yer Üstü Tankları(2) (m)	Tanklar Arası Mesafe (m)
0,5 den küçük	3	3	0
0,5 - 3,0	3	3	1
3,1 - 10,0	5	7.5	1
10,1 - 40,0	10	15	1.5
(1) Yer altı tankları ile ilgili emniyet mesafeleri, emniyet valfinden itibaren ölçülür. (2) Yer üstü tankları ile ilgili emniyet mesafeleri, tankın ilgili konuma en yakın uç yüzeyinden itibaren ölçülür.

- ASGARİ EMNİYET MESAFELERİ:
LPG ikmal istasyonunda uyulması gereken asgari emniyet mesafeleri Çizelge 2'de verilmiştir.
(TS 11939/OCAK 2001 Madde:1.2)
Çizelge-2: LPG İkmal istasyonlarında uyulması gereken Asgari Emniyet Mesafeleri

	Dispenser (m)	Akaryakıt Tankı (m)	Bina, Komşu arsa, Karayolu (m)	Hastane okul cami park (m)
LPG Tankı (Yeraltı)	5	5	Çizelge-1	40
LPG Tankı (Yerüstü)	7.5	7.5	Çizelge-1	50
LPG Dispenseri	6 (akaryakıt dispenserine)	5	5	50

- LPG TÜP DOLUMU:
LPG ikmal istasyonlarında herhangi bir tip veya boyuttaki LPG tüpünün dolumu yapılamaz.
(TS 11939/OCAK 2001 Madde:1.5)

- TESİSAT PROJESİ ve VAZİYET PLANI:
LPG İkmal istasyonları projesine uygun olarak tesis edilmeli, tesisat projesi ve vaziyet planı gibi projelerin birer örneği de tesiste bulundurulmalıdır.
(TS 11939/OCAK 2001 Madde:1.10)

- LPG İSTASYONU BAYİLİK SÖZLEŞMESİ:
Bir LPG dağıtım şirketi ile bayilik sözleşmesi yapılmadan LPG ikmal istasyonu kurulamaz ve işletilemez.
(TS 11939/OCAK 2001 Madde:1.21)

- TSE HİZMET YETERLİLİK BELGESİ:
Bu standarda göre kurulmuş olan LPG İkmal İstasyonları TSE Hizmet Yeterlilik belgesi almış olmalı, kurulacak olan LPG ikmal istasyonları ise bu belgeyi açılma ruhsatı alma safhasında almalıdır.
(TS 11939/OCAK 2001 Madde:1.23)

-DİSPENSERDE TİP VE SİSTEM ONAYI:
LPG ikmal istasyonlarında sadece Sanayi ve Ticaret Bakanlığı tarafından "Tip ve Sistem Onayı" yapılmış dispenserler kullanılmalıdır. Dispenser sayacının kalibrasyon işlemleri, istasyon işletmeye alındıktan sonra düzenli olarak yılda en az bir defa yapılmalıdır.
(TS 11939/OCAK 2001 Madde:2.1.1)

- LPG’ DE ÇALIŞANLARA EĞİTİM SERTİFİKASI:
LPG ikmal istasyonlarında, LPG'nin özellikleri ve meydana getirebileceği tehlikeler konusunda, eğitim sertifikasına sahip olmayan personel çalıştırılmamalıdır. Bu sertifika, ana dağıtım firması tarafından, ya da ana dağıtım firmasının yetkili kılacağı kişi veya kuruluşlar tarafından verilmelidir. (TS 11939/OCAK 2001 Madde:1.8)

-LPG TESİSİ:

LPG ikmal istasyonları bina içine tesis edilmemelidir. Sundurma gibi örtülerin yapılması durumunda çevresinin en az yarısı açık kalmalıdır.

(TS 11939/OCAK 2001 Madde:1.9)

-PARATONER TESİSİ:
Kurulmuş ya da kurulacak olan tüm LPG ikmal istasyonlarında, yıldırım tehlikesine karşı TS 622'ye uygun bir paratoner sistemi kurulmalıdır.
(TS 11939/OCAK 2001 Madde:1.12)

- LPG TAŞIT TOPRAKLAMASI:
LPG ikmali yapacak taşıt, dolum başlamadan önce topraklanmalı ve dolum sırasında topraklanmış olmalıdır.
(TS 11939/OCAK 2001 Madde:1.15)

-ZEMİN VE AYDINLATMA:

LPG ikmal istasyonunun zemini düzgün olmalı, araçların giriş ve çıkışı için gerekli emniyet tedbirleri alınmış ve aydınlatma yapılmış olmalıdır.

(TS 11939/OCAK 2001 Madde:1.18)

-EMNİYET AYAKKABISI VE KORUYUCU ELDİVEN:

Tesiste çalışan personel kıvılcım meydana getirmeyen emniyet ayakkabısı ve koruyucu eldiven giymelidir.

(TS 11939/OCAK 2001 Madde:1.19)

- LPG DİSPENSERİ HORTUMU:
Dispenser hortumu en az 3 metre ve en fazla 5 metre uzunluğunda olmalıdır.
(TS 11939/OCAK 2001 Madde:2.1.3)

- LPG DİSPENSER HORTUMUNA KAPLİN:
Dispenser hortumunun içinde veya üzerinde, hortumun çekmeye karşı zorlanması durumunda, belirli bir değerden sonra ayrılarak gaz akışını durduran ayrılabilir (kırılabilir) kaplin bulunmalıdır.
(TS 11939/OCAK 2001 Madde:2.1.4)

- ACİL DURDURMA BUTONU:
Oluşabilecek tehlikeli bir durum karşısında, pompayı durduran, pompanın basma hattını ve dispenserin dönüş hattını otomatik olarak kapatan, 1 adet dispenser üzerinde, 1 adet idari binada ve 1 adet tanka 8 m'den yakın, 30 m'den uzak olmayacak şekilde uygun bir yerde olmak üzere en az 3 adet acil durdurma düğmesi bulunmalıdır.
(TS 11939/OCAK 2001 Madde:2.1.5)

- LPG YAZISI:
LPG ikmal istasyonuna girişte ve dispenser üzerinde en az 15 cm x 30 cm ebadında "LPG" yazılmış olmalıdır.
(TS 11939/OCAK 2001 Madde:2.1.8)

- SİGARA İÇİLMEZ LEVHASI:
Akaryakıt ve LPG ikmal istasyonunun girişine, en az 15 cm x 30 cm ebadında "sigara içilmez" levhası asılmış olmalı ve bu ikaz aynı boyutlardaki işaretlerle de belirtilmiş olmalıdır.
(TS 11939/OCAK 2001 Madde:2.1.9)

-DİSPENSERE KORUGAN:
Dispenser en az 20 cm yüksekliğinde olan beton kaide üzerine monte edilmeli ve dispenserlerin etrafına yerden en az 50 cm yüksekliğinde dispenseri dışarıdan gelecek darbelerden korumak için, yeterli mukavemette ve hava akımına engel olmayacak sabit korugan yapılmalıdır. LPG ikmali için gelen taşıtların ikmal istasyonunda dolum yaparken duracağı alanlar 15 cm genişliğinde sarı renkli bir çizgi ile belirlenmeli ve diğer taşıtların bu bölgeler dışında durmaları sağlanmalıdır.
(TS 11939/OCAK 2001 Madde:2.1.10)

-DİSPENSER TRAFİK YOLU ARASINA KORUGAN:
Dispenser ile trafik yolu arasına, taşıt giriş-çıkış kısmı hariç, en az 50 cm yüksekliğinde sabit korugan yapılmalıdır.
(TS 11939/OCAK 2001 Madde:2.1.11)

- GAZ ALARM SİSTEMİ:
Dispenser ve tank sahasına, yerden 20 cm yüksekte, ark sızdırmaz (ex-proof) en az birer LPG dedektörü olan gaz alarm sistemi konulmalıdır. Gaz kaçağı olması durumunda, alarm sistemi tesisin yangın söndürme ve aydınlatma sistemi haricinde bütün elektriğini kesebilmelidir.
(TS 11939/OCAK 2001 Madde:2.1.12)

- GAZ BİRİKEBİLECEK TEHLİKELİ ÇUKURLAR:
Tank sahasında ve dispenserin 5 metreden daha yakınında herhangi bir kanal ve/veya kanalizasyon girişi ve bodrum kat benzeri çukurlukları bulunmamalıdır.
(TS 11939/OCAK 2001 Madde:2.2.1)

- TANK SAHASI ÇEVRESİNE TEL ÖRGÜ:
- TANK SAHASI KAPISI:
Tankın ve aksamının (pompa dahil) çevresi, dış cidarların en az 1 metre uzağından itibaren en az 180 cm yüksekliğinde tel örgü veya çit ile çevrilmiş olmalıdır. Bu alanın dışa açılan zıt yönlerinde en az iki kapısı bulunmalıdır.
(TS 11939/OCAK 2001 Madde:2.2.3)

-TOPRAKLAMA:
Boru, vana, pompa, motor, tank ve dispenser üzerindeki bütün topraklamalar eksiksiz olmalıdır.

Bu topraklamalar için yılda en az bir kez, gerekli kontrol ve ölçme işlemleri yapılmalıdır.

(TS 11939/OCAK 2001 Madde:2.2.5, 2.2.7)

-KATODİK KORUMA:
Tankların yer altına gömülmesi durumunda yer altında kalan boru tesisatının ve tankın katodik koruması yapılmalıdır. Bu koruma için yılda en az bir kez, gerekli kontrol ve ölçme işlemleri yapılmalıdır.
(TS 11939/OCAK 2001 Madde:2.2.6, 2.2.7)

- TANK ETRAFINDAKİ OTLAR:
Tankların 3 metre yakınına kadar kuru ot vb. kolay tutuşabilen yanıcı madde bulundurulmamalı ve bu mesafedeki bu tip kolay tutuşabilen maddeler için gereken tedbirler alınmalıdır.
(TS 11939/OCAK 2001 Madde:2.2.9)

- STATİK ELEKTRİK TOPRAKLAMA BAĞLANTISI:
LPG ikmal istasyonuna gelen LPG tankeri tesise girmeden önce aracın egzoz çıkışına alev tutucu takılmalı, tanklara LPG ikmali başlatılmadan önce de aracın tekerleklerine her iki yönde takoz konulmalı ve araç topraklanmalıdır. Gaz ikmali süresince topraklama işlemine devam edilmelidir. Tank sahasında gerekli topraklama bağlantı ucu kolay görünür durumda bulunmalıdır.
(TS 11939/OCAK 2001 Madde:2.3.2)

-UYARI İŞARETLERİ:
Dökme olarak tanklara boşaltma yapılan bölümlerde ısıtıcı bulunmamalı, sigara içilmemeli ve ateş yakılmamalıdır. "Sigara İçilmez" ve "Ateşle Yaklaşılmaz" gibi uyarı işaretleri tesiste kolay görülebilen yerlere yeterince konulmalıdır.
(TS 11939/OCAK 2001 Madde:2.3.3)

- LPG TANKER BOŞALTMA TALİMATI:
LPG dökme dolum yeri içerisinde "Tanker Boşaltma Talimatı" yazılı olarak bulunmalıdır.
(TS 11939/OCAK 2001 Madde:2.3.7)

- YANGIN SÖNDÜRÜCÜ:
-SPRİNKLER (DUŞ) SİSTEMİ:
Her dispenserin yanında 1 adet 6 kg'lık, toplam kapasitesi 10 m³'e kadar olan tankların yanında 4 adet 6 kg'lık, toplam kapasitesi 10 m³ ila 40 m³ arası olan tankların yanında 6 adet 6 kg'lık TS 862'ye uygun kuru kimyevi tozlu yangın söndürücü, tesis sahasında ise 2 adet 25 kg'lık veya 1 adet 50 kg'lık arabalı (tekerlekli) kuru kimyevi tozlu yangın söndürücü bulunmalıdır. Buna ilave olarak yer üstü tankları üzerinde otomatik veya elle çalıştırılan sprinkler (duş) sistemi olmalıdır.
(TS 11939/OCAK 2001 Madde:2.5.2)

- YANGIN ALARM SİSTEMİ:
İstasyonda otomatik yangın alarm sistemi bulunmalıdır.
(TS 11939/OCAK 2001 Madde:2.5.3)

-YANGIN DOLAPLARI VE HORTUMLARI:
Bütün ikmal istasyonlarında en az iki yangın hidrantı (karşılıklı veya çapraz konumlarda) ve her hidrantın yanında bir dolap içerisinde, ikmal istasyonunun tamamına ulaşabilecek uzunlukta yangın hortumu olmalıdır. Bu sistemde kullanılmak üzere, genel şebekeden yeterli basınç ve miktarda su sağlanamadığı durumlarda, tank yüzey alanının m²'si başına en az 1 saat süreyle dakikada 3 litre su sağlayacak su kaynağı ile bunu yeterli basınçla sevk edecek motopomp vb. tesisat bulunmalıdır.
(TS 11939/OCAK 2001 Madde:2.5.4)