LPG OTOGAZ İSTASYONLARINDA ALINACAK GÜVENLİK ÖNLEMLERİ (2)

- SORUMLU MÜDÜR:
LPG İkmal İstasyonlarında işlerin yetkili bir uzmanın gözetiminde yürütülmesi için, sorumlu müdür bulundurması zorunludur. Sorumlu müdür; kimya, makine, petrol veya çevre mühendisliği dallarından herhangi birinin eğitimini almış bir mühendis olmalıdır. Bir mühendis aynı il sınırları içerisinde faaliyet gösteren ve en fazla beş LPG ikmal istasyonundan sorumlu olabilir. (LPG ile Çalışan Motorlu Taşıtlar İçin İkmal İstasyonlarının Kuruluş, Denetim, Emniyet ve Ruhsatlandırma İşlemlerine İlişkin Yönetmelik Madde:19)

- İŞÇİ ÖZLÜK DOSYASI:
İşveren çalıştırdığı her işçi için bir özlük dosyası düzenler. İşveren bu dosyada, işçinin kimlik bilgilerinin yanında, bu Kanun ve diğer kanunlar uyarınca düzenlemek zorunda olduğu her türlü belge ve kayıtları saklamak ve bunları istendiği zaman yetkili memur ve mercilere göstermek zorundadır.
İşveren, işçi hakkında edindiği bilgileri dürüstlük kuralları ve hukuka uygun olarak kullanmak ve gizli kalmasında işçinin haklı çıkarı bulunan bilgileri açıklamamakla yükümlüdür.(İş Kanunu Madde:75)

- İŞÇİLERİN PERİYODİK SAĞLIK MUAYENELERİ:
- AĞIR VE TEHLİKELİ İŞLERDE RAPOR:
Ağır ve tehlikeli işlerde çalışacak işçilerin işe girişinde veya işin devamı süresince en az yılda bir, bedence bu işlere elverişli ve dayanıklı oldukları işyeri hekimi, işçi sağlığı dispanserleri, bunların bulunmadığı yerlerde sırası ile en yakın Sosyal Sigortalar Kurumu, sağlık ocağı, hükümet veya belediye hekimleri tarafından verilmiş muayene raporları olmadıkça, bu gibilerin işe alınmaları veya işte çalıştırılmaları yasaktır. Sosyal Sigortalar Kurumu işe ilk giriş muayenesini yapmaktan kaçınamaz. İşyeri hekimi tarafından verilen rapora itiraz halinde, işçi en yakın Sosyal Sigortalar Kurumu hastanesi sağlık kurulunca muayeneye tabi tutulur, verilen rapor kesindir. Yetkili memurlar isteyince, bu raporları işveren kendilerine göstermek zorundadır. Bu raporlar damga vergisi ve her çeşit resim ve harçtan muaftır.
Sağlık Bakanlığının görüşü alınarak Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından belirlenen Ağır ve Tehlikeli İşlerde Çalışacaklara Ait İşe Giriş / Periyodik Muayene Formu örneği EK-II de verilmiştir.
(İş Kanunu Madde:86, Ağır ve Tehlikeli İşler Yönetmeliği Madde:5-Ek-II)

- ELEKTRİK TESİSATININ PERİYODİK KONTROLÜ:
Aydınlatma devresi de dâhil olmak üzere bütün elektrik tesisatı bir yılı geçmeyen süreler içinde muntazaman ehliyetli elemanlar tarafından (Elektrik Mühendisi) kontrol ve bakıma tabi tutulacaktır.(Par. Pat. Tehlikeli ve Zararlı Mad. Çal. İşyerleri ve İşlerde Alınacak Ted. Hak. Tüzük Madde:40)

- PARATONERİN KONTROLÜ:
Paratonerler ve yıldırıma karşı alınan diğer koruyucu tertibat yılda en az bir defa, ehliyetli bir elemana kontrol ettirilecektir. Düzenlenen belge ilgililerin her isteminde gösterilmek üzere işyerinde saklanacaktır.(Par. Pat. Tehlikeli ve Zararlı Mad. Çal. İşyerleri ve İşlerde Alınacak Ted. Hak. Tüzük Madde:57)

- TOPRAKLAMA ÖLÇÜM RAPORU:
Bir topraklama sisteminin saha uygulama ve denetleme planı bulunmalıdır. Bu plan üzerinde; topraklayıcıların yerleri, çeşitleri, boyutları, topraklama için kullanılan malzemeler, gömülme derinlikleri, topraklayıcıların düzenlenme biçimleri, topraklama iletkenlerinin cinsi, topraklama iletkenlerinin bağlantılarına ilişkin detaylar, ölçmelerin yapılabileceği ayırma noktaları, başka topraklayıcılar ile bağlantı yerleri, topraklamalara ilişkin direnç değerleri, dokunma gerilimleri, topraklamanın yapıldığı tarih, ölçmeyi yapan elektrik mühendisi (Adı soyadı, Ünvanı, Oda kayıt no vb) gösterilmelidir.
Topraklama tesislerinin muayene, ölçme ve denetleme periyotları; Sanayi tesisleri ve ticaret merkezleri için bir yılı, sabit olmayan ve yer değiştirebilen işletme elemanları için 6 ayı aşamaz. (İşyeri Bina ve Eklentilerinde Alınacak Sağlık ve Güvenlik Önlemlerine İlişkin Yönetmelik Madde:8/b, Elektrik Tesislerinde Topraklamalar Yönetmeliği Madde:10, Ek-P)

- LİFTLERİN KONTROLÜ:
Liftler, yetkili teknik bir eleman (Makine Mühendisi) tarafından üç ayda bir bütünü ile kontrol edilecek ve bir kontrol belgesi düzenlenerek işyeri dosyasında saklanacaktır. Liftler, kabul edilen en ağır yükün 1.5 katı ile teste tabi tutulacaktır. (İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Tüzüğü Madde:378)

- KOMPRESÖRÜN PERİYODİK KONTROLÜ:
Kompresörlerin güvenlikle çalışmalarını sağlamak üzere; kompresörlerin montajından sonra ve çalıştırılmasından önce, kompresörler üzerinde yapılacak değişiklik ve büyük onarımlardan sonra, periyodik olarak yılda bir kontrol ve deneyleri, ehliyeti Hükümet veya mahalli idarelerce kabul edilen teknik elemanlar (Makina Mühendisi) tarafından yapılacak ve sonuçları, sicil kartına veya defterine işlenecektir.
Kompresörlerin her kademesinde basınç deneyi, o kademede müsaade edilen en yüksek basıncının 1,5 katı ile yapılacaktır.
(İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Tüzüğü Madde:244)

- KOMPRESÖRE AYRI BÖLME:
Sabit kompresörlerin depoları, patlamalara karşı dayanıklı bir bölmede olacak, seyyar kompresörler, çalışan işçilerden en az 10 metre uzaklıkta veya dayanıklı bir bölme içinde bulunacaktır.(İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Tüzüğü Madde:249)

- LPG STATİK YÜK GİDERİCİ(NÖTRALİZÖR):
Statik elektrik birikmelerine karşı, gerekli yerlere statik elektrik yük gidericileri veya nötralizörler konulacak veya uygun diğer tedbirler alınacaktır. (İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Tüzüğü Madde:339)

- SOYUNMA YERLERİ ELBİSE DOLAPLARI DUŞ YERLERİ TUVALET VE LAVABOLAR:

18.1.1 İş elbisesi giyme zorunluluğu olan işçiler için uygun soyunma yerleri sağlanacak, işçilerden soyunma yerleri dışındaki yerlerde üstlerini değiştirmelerine izin verilmeyecektir. Soyunma yerleri kolayca ulaşılabilir ve yeterli kapasitede olacak ve buralarda yeterli sayıda oturma yeri bulunacaktır.

18.1.2 Soyunma odaları yeterli büyüklükte olacak ve her işçi için çalışma saatleri içinde elbiselerini koyabilecekleri kilitli dolaplar bulunacaktır. Nemli, tozlu, kirli ve benzeri işlerde veya tehlikeli maddelerle çalışılan yerlerde, iş elbiseleri ile harici elbiselerin ayrı yerlerde saklanabilmesi için, elbise dolapları yan yana iki bölmeli olacak veya iki ayrı elbise dolabı verilecektir.

18.1.3 Kadın ve erkek işçiler için ayrı soyunma yerleri sağlanacaktır.

18.2.1 Yapılan işin veya sağlıkla ilgili nedenlerin gerektirmesi halinde işçiler için uygun duş tesisleri yapılacaktır. Duşlar kadın ve erkek işçiler için ayrı ayrı olacaktır.

18.2.2 Duşlar işçilerin rahatça yıkanabilecekleri genişlikte ve uygun hijyenik koşullarda olacaktır. Duşlarda sıcak ve soğuk akar su bulunacaktır.

18.2.3 Duş tesisi gerektirmeyen işlerde, çalışma yerlerinin ve soyunma odalarının yakınında, gerekiyorsa akar sıcak suyu da bulunan lavabolar bulunacaktır. Lavabolar erkek ve kadın işçiler için ayrı ayrı olacaktır.

18.2.4 Duş veya lavaboların soyunma yerlerinden ayrı yerlerde bulunması durumunda, duş ve lavabolar ile soyunma yerleri arasında kolay bağlantı sağlanacaktır.

Çalışma yerlerine, dinlenme odalarına, soyunma yerlerine, duş ve yıkanma yerlerine yakın yerlerde yeterli sayıda tuvalet ve lavabo bulunacaktır. Tuvalet ve lavabolar erkek ve kadın işçiler için ayrı ayrı olacaktır.

(İşyeri Bina ve Eklentilerinde Alınacak Sağlık ve Güvenlik Önlemlerine İlişkin Yönetmelik Ek-I.18)

AKARYAKIT VE LPG OTOGAZ ISTASYONLARI

- AKARYAKIT ISTASYONU BAYILIK SÖZLESMESI:
Bir dagitim sirketi ile bayilik sözlesmesi yapilmadan akaryakit istasyonu kurulamaz ve isletilemez. (is Kanunu Madde:77, TS 12820 Madde:1.12.5)

- LPG ISTASYONU BAYILIK SÖZLESMESI:
Bir LPG dagitim þirketi ile bayilik sözlesmesi yapilmadan LPG ikmal istasyonu kurulamaz ve isletilemez. (is Kanunu Madde:77, LPG ile Çalýsan Motorlu Tasitlar için Ikmal Istasyonlari Yönetmeligi Madde:7, TS 11939 Madde:1.21)

- SORUMLU MÜDÜR:
LPG Ikmal Istasyonlarinda islerin yetkili bir uzmanin gözetiminde yürütülmesi için, sorumlu müdür bulundurmasi zorunludur. Sorumlu müdür; kimya, makine, petrol veya çevre mühendisligi dallarindan herhangi birinin egitimini almis bir mühendis olmalidir. Bir mühendis ayni il sinirlari içerisinde faaliyet gösteren ve en fazla bes LPG ikmal istasyonundan sorumlu olabilir. (is Kanunu Madde:77, LPG ile Çalisan Motorlu Tasitlar Için Ikmal Istasyonlari Yönetmeligi Madde:19)

TSE HIZMET YETERLILIK BELGESI:
Bu standarda göre kurulmus olan LPG ikmal istasyonlari TSE Hizmet Yeterlilik belgesi almis olmali, kurulacak olan LPG ikmal istasyonlari ise bu belgeyi açilma ruhsati alma safhasýnda almalidir. (is Kanunu Madde:77, TS 11939 Madde:1.23)

- ELEKTRIK TESISATININ KONTROLÜ:
Isyerindeki aydinlatma devresi de dahil olmak üzere bütün elektrik tesisati yilda bir defa muntazaman ehliyetli teknik elemanlar (Elektrik Mühendisi) tarafindan kontrol ve bakima tabi tutulacak, topraklama dirençleri ölçülecek ve bir belge düzenlenerek isyerinde sakli tutulacaktir. (Par. Pat. Tehlikeli ve Zararli Mad. Çal. Isyerleri ve Islerde Alinacak Ted. Hak. Tüzük Madde:40)

- TOPRAKLAMA TESISATININ PERIYODIK KONTROLÜ:
Bir topraklama sisteminin saha uygulama ve denetleme plani bulunmalidir. Bu plan üzerinde; topraklayicilarin yerleri, çesitleri, boyutlari, topraklama için kullanýlan malzemeler, gömülme derinlikleri, topraklayicilarin düzenlenme biçimleri, topraklama iletkenlerinin cinsi, topraklama iletkenlerinin baglantilarina iliskin detaylar, ölçmelerin yapilabilecegi ayirma noktalarý, baska topraklayicilar ile baglanti yerleri, topraklamalara iliskin direnç degerleri, dokunma gerilimleri, topraklamanin yapildigi tarih, ölçmeyi yapan elektrik mühendisi (Adi soyadi, Ünvani, Oda kayit no vb) gösterilmelidir.

Topraklama tesislerinin muayene, ölçme ve denetleme periyotlari; Sanayi tesisleri ve ticaret merkezleri için bir yili, sabit olmayan ve yer degistirebilen isletme elemanlari için 6 ayi asamaz. (Is Kanunu Madde:77, Elektrik Tesislerinde Topraklamalar Yönetmeligi Madde:10, Ek-P)

- PARATONERIN KONTROLÜ:
Parlayici, patlayici, tehlikeli ve zararli maddelerin üretildigi islendiði ve depolandigi binalar, yildirima karsý yürürlükteki mevzuatin öngördügü sistemlerle donatilacaktir. Paratonerler ve yildirima karsi alinan diger koruyucu tertibat yilda en az bir defa, ehliyetli bir elemana kontrol ettirilecektir. Düzenlenen belge ilgililerin her isteminde gösterilmek üzere isyerinde saklanacaktir. (Par. Pat. Tehlikeli ve Zararlý Mad. Çal. Isyerleri ve Islerde Alinacak Ted. Hak. Tüzük Madde:57)

- AKARYAKITTA ÇALISANLARA EGITIM SERTIFIKASI:
Akaryakit istasyonlarinda çalýsanlar ana dagitim firmasi tarafindan, isleri ile ilgili saglik, emniyet ve yangina müdahale egitimine tabi tutulmus olmalidir. (Par. Pat. Tehlikeli ve Zararlý Mad. Çal. Isyerleri ve Islerde Alinacak Ted. Hak. Tüzük Madde:73, TS 12820 Madde:1.10.4)

- LPG' DE ÇALISANLARA EGITIM SERTIFIKASI:
LPG ikmal istasyonlarinda, LPG'nin özellikleri ve meydana getirebilecegi tehlikeler konusunda, egitim sertifikasina sahip olmayan personel çalistirilmamalidir. Bu sertifika, ana dagitim firmasi tarafindan, ya da ana dagitim firmasýnin yetkili kilacagi kisi veya kuruluslar tarafindan verilmelidir. (Par. Pat. Tehlikeli ve Zararli Mad. Çal. Isyerleri ve Islerde Alinacak Ted. Hak. Tüzük Madde:73, TS 11939 Madde:1.8)

- TANK YERLESIMINI GÖSTERIR VAZIYET PLANI:
Akaryakit ve LPG Ikmal istasyonlari projesine uygun olarak tesis edilmeli, tesisat projesi ve vaziyet planý gibi projelerin birer örnegi de tesiste bulundurulmalidir. (Is Kanunu Madde:77, TS 12820 Madde:1.12.2, TS 11939 Madde:1.10)

- ELEKTRIK HATTI UZAKLIGI :
LPG dispenser sahasi üzerinden enerji nakil hatti geçmektedir. LPG tanklarinin her bir parçasinin elektrik hatlarindan düsey uzakligi en az 9 metre olacaktir. (Is Kanunu Madde:77, Elektrik Kuvvetli Akim Tesisleri Yönetmeligi Madde:44/h, Çizelge:8)

- HAVALANDIRMA BORUSU:
Yeralti depolarinin alev geçirmez tertibatli ve havaya daima açýk tutulacak bir havalandirma borusu bulunacaktir. (Par. Pat. Tehlikeli ve Zararli Mad. Çal. Isyerleri ve Islerde Alinacak Ted. Hak. Tüzük Madde:77/c, TS 12820 Madde:1.1.1.6.1)

- LPG TANKLARINDA GÜVENLIK:
Yer üstü LPG tanklari üzerinde otomatik veya elle çalistirilan sprinkler (dus) sistemi olmalidir.
Yerüstü LPG tanklari saglam tabanlara oturtulmus, kap teferruati ile donatilmis, uygun özellikte, gerekli deneylere tabi tutulmus olacak ve isýgi yansitacak bir renge boyanacaktir. (Par. Pat. Teh. ve Zararli Mad. Çal. Isyerleri ve Islerde Alinacak Ted. Hak. Tüz. Madde:127, TS 11939 Madde:2.5.2)

- TANK SAHASI KAPISI:
Tankin ve aksaminin (pompa dahil) çevresi, dýs cidarlarin en az 1 metre uzagindan itibaren en az 180 cm yüksekliginde tel örgü veya çit ile çevrilmis olmalidir. Bu alanin disa açilan zit yönlerinde en az iki kapisi bulunmalidir. (Par. Pat. Tehlikeli ve Zararlý Mad. Çal. Isyerleri ve Islerde Alinacak Ted. Hak. Tüzük Madde:52, TS 11939 Madde:2.2.3)

- GAZ ALARM SISTEMI:
Dispenser ve tank sahasina, yerden 20 cm yüksekte, ark sizdirmaz (ex-proof) en az birer LPG dedektörü olan gaz alarm sistemi konulmalidir. Gaz kaçagi olmasý durumunda, alarm sistemi tesisin yangin söndürme ve aydinlatma sistemi haricinde bütün elektrigini kesebilmelidir. (Is Kanunu Madde:77, TS 11939 Madde:2.1.12)

- YANGIN ALARM CIHAZI:
Isyerinde, isin ve isyerinin özelliklerine göre, yeterli ve uygun tipte alarm cihazlari bulundurulacaktir.
(Par. Pat. Tehlikeli ve Zararli Mad. Çal. Isyerleri ve Islerde Alinacak Ted. Hak. Tüzük Madde:62 TS 11939 Madde:2.5.3)

- STATIK ELEKTRIK TOPRAKLAMA BAGLANTISI:
LPG ikmal istasyonuna gelen LPG tankeri tesise girmeden önce aracin egzoz çikisina alev tutucu takilmali, tanklara LPG ikmali baslatilmadan önce de aracin tekerleklerine her iki yönde takoz konulmali ve araç topraklanmalidir. Gaz ikmali süresince topraklama islemine devam edilmelidir. Tank sahasinda gerekli topraklama baglanti ucu kolay görünür durumda bulunmalidir. (Par. Pat. Tehlikeli ve Zararli Mad. Çal. Isyerleri ve Islerde Alinacak Ted. Hak. Tüzük Madde:75, TS 11939 Madde:2.3.2)

- STATIK ELEKTRIK TOPRAKLAMA BAGLANTISI:
Akaryakit istasyonuna gelen tankerler statik yükten arindirilmali, doldurma ve bosaltma esnasinda tank ile tanker arasinda statik elektrik yükü dengesini saglayacak baglanti yapilmali ve tanker ayrica topraklanmalidir. Tank sahasinda gerekli topraklama baglanti ucu kolay görünür durumda bulunmalidir. (Par. Pat. Tehlikeli ve Zararli Mad. Çal. Isyerleri ve Islerde Alinacak Ted. Hak. Tüzük Madde:75, TS 12820 Madde:1.10.2)

- TOPRAKLAMA:
Akaryakit ve LPG otogaz istasyonlarinda, bütün madeni bölmeler ile boru, vana, pompa, motor, tank ve dispenser uygun sekilde topraklanmis olacaktir. Toprak hatlari, kolay muayene edilecek sekilde çekilmis olacaktir. (Par. Pat. Tehlikeli ve Zararli Mad. Çal. Isyerleri ve Islerde Alinacak Ted. Hak. Tüzük Madde: 42, Isçi Sagligi ve Is Güvenligi Tüzügü Madde:301)

- LPG TASIT TOPRAKLAMASI:
LPG ikmali yapacak tasit, dolum baslamadan önce topraklanmali ve dolum sirasinda topraklanmis olmalidir. Dispenserler yakininda araçlara dolum esnasinda kullanilmak üzere araç topraklama sistemi bulunacaktir. (Par. Pat. Tehlikeli ve Zararli Mad. Çal. Isyerleri ve Islerde Alinacak Ted. Hak. Tüzük Madde:75, TS 11939 Madde:1.15)

- LPG STATIK YÜK GIDERICI(NÖTRALIZÖR):
Statik elektrik birikmelerine karsi, gerekli yerlere statik elektrik yük gidericileri veya nötralizörler konulacak veya uygun diger tedbirler alinacaktir. (Isçi Sagligi ve Is Güvenligi Tüzügü Madde:339)

- ACIL DURDURMA BUTONU:
Olusabilecek tehlikeli bir durum karsisinda, pompayi durduran, pompanin basma hattini ve dispenserin dönüs hattini otomatik olarak kapatan, 1 adet dispenser üzerinde, 1 adet idari binada ve 1 adet tanka 8 m'den yakin, 30 m'den uzak olmayacak sekilde uygun bir yerde olmak üzere en az 3 adet acil durdurma dügmesi bulunmalidir. (Is Kanunu Madde:77, TS 12820 Madde:1.3.1.2, TS 11939 Madde:2.1.5)

- EX-PROOF BELGESI:
Isyerinde bölge 0 ve bölge 1 patlayici ortamlarinda bulunan, elektrikle çalisan her türlü makine teçhizat aydinlatma vb.sistemler,ex-proof özellikte oldugunu gösteren belgeler saticilardan temin edilerek isyerinde bulundurulacak ve tesisat üzerinde yapilacak her türlü bakim onarim isleri bu is için yetkili teknik elemanlarca yapilacak, tesisatin ex-proof özelliginin korundugu belgelendirilecektir.
(Par. Pat. Teh. ve Zararli Mad. Çal. Isyerleri ve Islerde Alinacak Ted. Hak. Tüz. Madde:25, TS 11939 Madde:2.4 TS 12820 Madde:1.5 )